Een van de grootste uitdagingen, als je onveilig bent opgegroeid, is je systeem laten wennen aan echte veiligheid. In overlevingsstand betekent veiligheid vooral wat vertrouwd is. En wat vertrouwd is, is vaak hoe je hebt geleerd met onveiligheid om te gaan. Hierdoor reageert je lijf vaak alsof het nog steeds onveilig is en heb je vaak moeite met het herkennen en toelaten van wat werkelijk veilig is. Je raakt snel getriggerd in contact, ook als er geen reële dreiging is en je past je aan als er juist wel een grens of actie van jouw kant nodig is.
Veel volwassenen met ontwikkelingstrauma hebben de verbinding met hun lichaam (deels) verloren. In plaats van contact te houden met je eigen ervaring, moest je je bijvoorbeeld afstemmen op je omgeving. Dit was nodig om de onveiligheid te kunnen overleven. Later, als je volwassen bent heeft dit invloed op je gevoel van innerlijke rust, je zelfbeeld en de relaties die je aangaat. Dan is het belangrijk om aan je basisveiligheid te gaan werken.
Wat is veiligheid vanuit een lichaamsgericht perspectief?
Veiligheid is meer dan weten dat je omgeving fysiek veilig is. Vanuit een lichaamsgericht perspectief gaat het over ervaren dat je lichaam een veilige basis is waar je in aanwezig kunt zijn kunt zijn, zonder constante spanning of dreiging.
Het gaat o.a. om:
- Gronding: Het gevoel dat je lichaam aanwezig is in het hier en nu en dat je jezelf kunt dragen, ook in stressvolle situaties.
- Een flexibel zenuwstelsel: Veiligheid betekent dat je zenuwstelsel niet voortdurend alert of overspoeld is. Het gaat om het kunnen schakelen tussen spanning en ontspanning.
- Zelfaanwezigheid: Je voelt jezelf echt, met je emoties, sensaties en gedachten, zonder dat je wordt overweldigd.
- In relatie met anderen: Je grenzen kennen en aangeven, co-regulatie kunnen toelaten.
Allereerst: veiligheid oefenen is een proces en niet iets wat je even snel tussendoor doet in de hoop dat er meteen iets verandert. Hoewel lichaamsgerichte methoden vaak erg effectief zijn, gaat het in de basis om steeds opnieuw afstemmen op je zenuwstelsel, je lichaam en je behoeften. Het gaat over luisteren wat zich in je afspeelt. Het gaat over een nieuwe taal leren. Bewust stilstaan. Jezelf de ruimte gunnen om te voelen wat er speelt in jouw innerlijke wereld. Als je jarenlang de natuurlijke reacties van je zenuwstelsel hebt onderdrukt, gaat dit niet ineens vanzelf. Je kunt jezelf wel trainen door iedere dag momenten te nemen om te oefenen. Veiligheid gaat over nieuwe vaardigheden aanleren. Wat voor de een werkt, hoeft voor de ander niet te werken. Daarom is er ook niet een manier en mag je de ruimte nemen om te ontdekken wat er bij jou past.
Zeven lichaamsgerichte manieren om meer veiligheid in je lichaam te ervaren:
1. Oriëntatie op je omgeving:
Een eerste stap in meer veiligheid ervaren, kan zijn dat je je lichaam de tijd geeft om te oriënteren. Draai je hoofd alle kanten op en zie waar je bent. Laat je ogen rusten op een punt waar je graag naar kijkt.
2. Bewustwording van je lichaam:
Neem momenten om te voelen wat er in je lichaam gebeurt. Begin klein: merk je voeten op de grond, voel je adem, of observeer spanning in je schouders of kaak. Wees hierbij aanwezig zonder dat het hoeft te veranderen. Als er veel spanning is, kan het helpen je aandacht te verplaatsen naar een deel van je lichaam dat iets minder gespannen is, zonder dat de spanning weg hoeft.
3. Ademhaling:
Langzaam, bewust ademhalen helpt je zenuwstelsel te kalmeren. Je uitademing langer maken dan je inademing werkt over het algemeen kalmerend.
4. Ritme en herhaling:
Structuur en voorspelbare routines versterken een gevoel van veiligheid. Dit kan een dagelijkse wandeling zijn, een vaste bedtijd, of een ochtendritueel met ademhalingsoefeningen.
5. Grenzen voelen:
Veiligheid ontstaat door een gevoelde ervaring van grenzen. Je kunt je lichaamsgrenzen meer ervaren door zacht op al je ledematen te kloppen. Hierdoor voel je beter waar de grenzen van jouw lichaam zijn.
6. Glimmers opmerken:
Glimmers zijn de kleine, dagelijkse momenten waarop je even ontspant.
De zon op je huid, een vriendelijke glimlach of mooie muziek bijvoorbeeld. Soms is er een klein momentje op de dag waarop je iets fijns ervaart. Iedere dag aandacht hebben voor deze momentjes, traint je zenuwstelsel om meer veiligheid te ervaren.
7. Co-regulatie:
Co-regulatie betekent dat je zenuwstelsel afstemt op dat van een veilige ander, waardoor spanning kan verminderen en een gevoel van kalmte en veiligheid kan ontstaan. Door deze gedeelde veiligheid kan je lichaam leren dat het oké is om te bestaan, te voelen en te zijn. Vanuit deze ervaring wordt het makkelijker om ook innerlijke sensaties, emoties en grenzen te ervaren en te integreren.
Tot slot
Veiligheid is iets wat je in je eigen lichaam kunt ontwikkelen. Door aandacht te schenken aan je sensaties, je adem, je grenzen en kleine momentjes van ontspanning, kan je zenuwstelsel leren dat het veilig is om te bestaan, te voelen en te verbinden. Vanuit die innerlijke en relationele basis ontstaat een nieuwe mogelijkheid voor authentieke relaties en een stabiel volwassen leven. Veiligheid is een basisbehoefte die je stap voor stap in je eigen lijf en in verbinding met anderen kunt terugvinden.
Wie ben ik?
Ik ben Linda Schreuder, lichaamsgericht coach en therapeut. In mijn praktijk begeleid ik volwassenen met ontwikkelingstrauma bij het vinden van rust en stevigheid van binnenuit. Daarnaast geef ik workshops en schrijf ik over lichaamsgericht werken, liefde en relaties, trauma en heling, zelfliefde en zelfzorg.
Samen aan de slag?
Wil je graag meer veiligheid, stabiliteit en rust ervaren in jouw leven? Stuur me een berichtje voor een kennismaking en dan kijken we samen wat ik voor jou kan betekenen.