Veiligheid is een van de meest fundamentele menselijke behoeften. Voor wie opgroeide in een onveilige omgeving, kan het begrip ‘veiligheid’ abstract blijven, een woord zonder tastbare ervaring. In lichaamsgerichte therapie kijken we niet alleen naar veiligheid in de omgeving of relaties, maar vooral naar hoe veiligheid in het lichaam wordt ervaren.
Wat is veiligheid vanuit een lichaamsgericht perspectief?
Veiligheid is meer dan weten dat je omgeving fysiek veilig is. Vanuit een lichaamsgericht perspectief gaat het over ervaren dat je lichaam een veilige basis is waar je in aanwezig kunt zijn kunt zijn, zonder constante spanning of dreiging. Het gaat om:
- Gronding: Het gevoel dat je lichaam aanwezig is in het hier en nu en dat je jezelf kunt dragen, zelfs in stressvolle situaties.
- Een flexibel zenuwstelsel: Veiligheid betekent dat je zenuwstelsel niet voortdurend alert of overspoeld is. Het gaat om het kunnen schakelen tussen spanning en ontspanning.
- Zelfaanwezigheid: Je voelt jezelf echt, met je emoties, sensaties en gedachten, zonder dat je wordt overweldigd.
Veel volwassenen met ontwikkelingstrauma hebben de verbinding met hun lichaam (deels) verloren. Dit was nodig om de onveiligheid te kunnen overleven. Later, als je volwassen bent heeft dit invloed op je gevoel van innerlijke rust, je zelfbeeld en de relaties die je aangaat. Dan is het belangrijk om aan je basisveiligheid te gaan werken.
Veiligheid in jezelf én in verbinding met anderen
Een belangrijk inzicht in lichaamsgerichte therapie is dat veiligheid in jezelf niet altijd een voorafgaande stap is, los van anderen. Vaak is het juist de verbinding met een ander, een veilige aanwezigheid of co-regulatie, die je zenuwstelsel helpt ontspannen en waardoor je beter contact kunt maken met je eigen lichaam.
Co-regulatie betekent dat je zenuwstelsel afstemt op dat van een ander, waardoor spanning kan verminderen en een gevoel van kalmte en veiligheid kan ontstaan. Dit kan gebeuren in kleine momenten: oogcontact, een warme stem, een hand op de arm, of gewoon aanwezig zijn bij iemand die rustig en aandachtig luistert.
Door deze gedeelde veiligheid kan je lichaam leren dat het oké is om te bestaan, te voelen en te zijn. Vanuit deze ervaring wordt het makkelijker om ook innerlijke sensaties, emoties en grenzen te ervaren en te integreren. Veiligheid is dus geen lineair proces: het is een dynamisch samenspel, een dans tussen jezelf en de ander, waarin je stukje bij beetje leert dat je veilig kunt zijn, zowel in jezelf als in relatie.
Hoe kun je meer veiligheid ervaren in je volwassen leven?
- Oriëntatie op je omgeving: een eerste stap in meer veiligheid ervaren, kan zijn dat je je lichaam de tijd geeft om te oriënteren. Draai je hoofd alle kanten op en zie waar je bent. Laat je ogen rusten op een punt waar je graag naar kijkt.
- Bewustwording van je lichaam:
Neem momenten om te voelen wat er in je lichaam gebeurt. Begin klein: merk je voeten op de grond, voel je adem, of observeer spanning in je schouders of kaak. Wees hierbij aanwezig zonder dat het hoeft te veranderen. Als er veel spanning is, kan het helpen je aandacht te verplaatsen naar een deel van je lichaam dat iets minder gespannen is, zonder dat de spanning weg hoeft. - Adem en beweging:Langzaam, bewust ademhalen helpt je zenuwstelsel te kalmeren. Lichaamsbeweging, dans of rek- en strekoefeningen kunnen ook signalen van veiligheid naar je lichaam sturen.
- Ritme en herhaling:
- Structuur en voorspelbare routines versterken een gevoel van veiligheid. Dit kan een dagelijkse wandeling zijn, een vaste bedtijd, of een ochtendritueel met ademhalingsoefeningen.
- Grenzen voelen en aangeven:
Veiligheid betekent ook dat je kunt voelen waar je grenzen liggen en ze kunt respecteren. Lichaamsgerichte therapie kan helpen deze grenzen bewust te maken en te handhaven. - Veilige aanraking of contact (indien passend):
Een warme hand op je arm, een massage, of therapeutische aanraking kan de ervaring van veiligheid in je lichaam versterken. Alleen als het vrijwillig en ondersteunend is, kan het zenuwstelsel leren dat aanraking geruststellend kan zijn. - Aandacht hebben voor glimmers: de kleine dagelijkse momenten waarop je even ontspant:
De zon op je huid, een vriendelijke glimlach, mooie muziek...Soms is er een klein momentje op de dag waarop je iets fijns ervaart. Deze kleine momenten noemen we glimmers. Je zenuwstelsel komt even tot rust en je voelt dat alles oké is. Iedere dag aandacht hebben voor deze momentjes, traint je zenuwstelsel om meer veiligheid te ervaren.
Tot slot
Veiligheid is niet iets wat iemand je kan geven; het is iets wat je in je eigen lichaam kunt ontwikkelen, vaak samen met anderen. Door aandacht te schenken aan je sensaties, je adem, je grenzen en kleine rituelen, kan je zenuwstelsel leren dat het veilig is om te bestaan, te voelen en te verbinden. Vanuit die innerlijke en relationele basis ontstaat een nieuwe mogelijkheid voor authentieke relaties en een stabiel volwassen leven.
Veiligheid is een basisbehoefte die je stap voor stap in je eigen lijf en in verbinding met anderen kunt terugvinden.
Wie ben ik?
Ik ben Linda Schreuder, lichaamsgericht coach en therapeut. In mijn praktijk begeleid ik volwassenen met ontwikkelingstrauma bij het vinden van rust en stevigheid van binnenuit. Daarnaast geef ik workshops en schrijf ik over lichaamsgericht werken, liefde en relaties, trauma en heling, zelfliefde en zelfzorg.
Samen aan de slag?
Wil je graag meer veiligheid, stabiliteit en rust ervaren in jouw leven? Stuur me een berichtje voor een kennismaking en dan kijken we samen wat ik voor jou kan betekenen.